Author: Dr. Sai Manasa Darla, Consultant, Fertility Specialist & Laparoscopic Surgeon
ପଲିସିଷ୍ଟିକ୍ ଓଭାରିଆନ୍ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ (PCOS) ମହିଳା ବନ୍ଧ୍ୟାତ୍ୱର ଏକ ସାଧାରଣ କାରଣ ଅଟେ ଏବଂ ଏହା ଏକ ମେଟାବୋଲିକ୍ ବ୍ୟାଧି ଅଟେ ଯାହା ପ୍ରଜନନକ୍ଷମ ବୟସର ପ୍ରାୟ 6% ରୁ 12% ମହିଳାଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରେ।
PCOS ପ୍ରକାଶ କେବଳ ଡିମ୍ବାଶୟ ଏବଂ ଋତୁସ୍ରାବ ମଧ୍ୟରେ ସୀମିତ ନୁହେଁ। ଅନିୟମିତ ଋତୁସ୍ରାବ ଏବଂ ଡିମ୍ବାଶୟ ସିଷ୍ଟ ସହିତ PCOS ମୋଟାପଣ, ଇନସୁଲିନ ପ୍ରତିରୋଧ, ପ୍ରଜନନ ହରମୋନ ଅସନ୍ତୁଳନ ଏବଂ ହିର୍ସୁଟିଜମ୍ (ଅସ୍ୱାଭାବିକ କେଶ ବୃଦ୍ଧି) ମଧ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି କରେ।
ଡାକ୍ତରୀ ଚିକିତ୍ସା ସହିତ, ଖାଦ୍ୟାଭ୍ୟାସରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ PCOS ଲକ୍ଷଣକୁ ହ୍ରାସ କରିବାରେ ଏବଂ ଗର୍ଭଧାରଣର ସମ୍ଭାବନା କୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ। ଅନେକ ଅଧ୍ୟୟନ PCOS ଥିବା ମହିଳାଙ୍କ ପ୍ରଜନନ କ୍ଷମତାରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା ଏବଂ ଜୀବନର ଗୁଣବତ୍ତା ଉପରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ହ୍ରାସ କରିବାରେ ଖାଦ୍ୟାଭ୍ୟାସର ମହତ୍ତ୍ୱକୁ ଦର୍ଶାଇଛି।
PCOS ପରିଚାଳନା ଏବଂ ପ୍ରଜନନ କ୍ଷମତାରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା ପାଇଁ ଖାଦ୍ୟଗ୍ରହଣ ଟିପ୍ସ
1. ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଖାଦ୍ୟକୁ ପ୍ରାଥମିକତା ଦିଅନ୍ତୁ
ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଶସ୍ୟ (ଗହମ, ଉଷୁନା ଭାତ ଇତ୍ୟାଦି), ତାଜା ଫଳ ଏବଂ ପନିପରିବା, ଆଭୋକାଡୋ ଏବଂ ବାଦାମ ଭଳି ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର ଫ୍ୟାଟ୍, ଲିନ୍ ମାଂସ ଏବଂ ଉଦ୍ଭିଦ ଭିତ୍ତିକ ପ୍ରୋଟିନ୍ (ଡାଲି ଏବଂ ବିନ୍ସ) ପରି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଖାଦ୍ୟ ଥିବା ଖାଦ୍ୟ ଚୟନ କରନ୍ତୁ।
2. ଆପଣଙ୍କ କାର୍ବୋହାଇଡ୍ରେଟ୍ ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ରଖନ୍ତୁ
କାର୍ବୋହାଇଡ୍ରେଟ୍ ଗ୍ରହଣକୁ ସୀମିତ ରଖନ୍ତୁ। କାର୍ବୋହାଇଡ୍ରେଟ୍ ଇନସୁଲିନ୍ ସ୍ତରକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ, ଯାହା ଫଳରେ ସୁଗାର ସ୍ତର ଏବଂ ଓଜନ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ। ରିଫାଇନ୍ ଅଟା, ଧଳା ରୁଟି ଓ ପାସ୍ତା, ଇନଷ୍ଟାଣ୍ଟ ଫୁଡ୍, ଚିନି, ପିଜା, ଜଳଖିଆ ଶସ୍ୟ ଏବଂ ଫ୍ରାଏଡ୍ ଖାଦ୍ୟ ଭଳି ରିଫାଇନ୍ କାର୍ବୋହାଇଡ୍ରେଟ୍ ଠାରୁ ଦୂରେଇ ରୁହନ୍ତୁ।
3. ଅଧିକ ଫାଇବର୍ ଥିବା ଖାଦ୍ୟ ଖାଆନ୍ତୁ
PCOS ଥିବା ମହିଳାମାନଙ୍କର ଇନସୁଲିନ୍ ପ୍ରତିରୋଧ ବିକଶିତ ହୋଇପାରେ ଏବଂ ଏହା ରକ୍ତରେ ସୁଗାର୍ ସ୍ପାଇକ୍ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ। ଫାଇବର୍ ସେବନ ଇନସୁଲିନ ସ୍ତରକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ଏବଂ ରକ୍ତଶର୍କରା ସ୍ତରକୁ ହ୍ରାସ କରିଥାଏ। ଫାଇବର୍ ହଜମ କ୍ରିୟା ଏବଂ କୋଲେଷ୍ଟ୍ରଲ ସ୍ତରକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବାରେ ମଧ୍ୟ ସାହାଯ୍ୟ କରେ। ଖାଦ୍ୟରେ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ପରିମାଣର ଫାଇବର ଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ସାମିଲ କରନ୍ତୁ।
4. ପୁଷ୍ଟିସାର ଥିବା ଖାଦ୍ୟ ଖାଆନ୍ତୁ
ପୁଷ୍ଟିସାର ଶରୀରରେ ମାଂସପେଶୀକୁ ଉନ୍ନତ ଓ ତିଆରି କରିବା ସହିତ ଇନସୁଲିନ୍ ସ୍ତରକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ସହ ପ୍ରଦାହକୁ ହ୍ରାସ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ । ଫଳ, ପନିପରିବା, ବାଦାମ, ସ୍ପ୍ରାଉଟ୍ ଏବଂ ଡାଲି ଭଳି ଉଦ୍ଭିଦ ଭିତ୍ତିକ ବିକଳ୍ପ ଚୟନ କରନ୍ତୁ ଯାହା ପୋଷକ ତତ୍ତ୍ୱ ଏବଂ ଆଣ୍ଟିଅକ୍ସିଡାଣ୍ଟରେ ଭରପୂର ହୋଇଥାଏ। ମାଛ, ଅଣ୍ଡା, ଚିକେନ୍, ପନିର ଏବଂ ଟୋଫୁ ଭଳି ଚର୍ବିଯୁକ୍ତ ପ୍ରୋଟିନ୍ ଚୟନ କରନ୍ତୁ। ଲାଲ ମାଂସଠାରୁ ଦୂରେଇ ରୁହନ୍ତୁ।
5. ଶର୍କରା ଥିବା ଖାଦ୍ୟ? ଦୂରେଇ ରୁହନ୍ତୁ
ଯେକୌଣସି ଶର୍କରାଯୁକ୍ତ ପାନୀୟ, ପ୍ରୋସେସ୍ଡ୍ ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ ମିଠାଠାରୁ ଦୂରେଇ ରୁହନ୍ତୁ। ଶର୍କରା ଥିବା ଖାଦ୍ୟ ଖାଇଲେ ଓଜନ ବୃଦ୍ଧି, ପ୍ରଦାହ ଓ ମୋଟାପଣ ହୋଇଥାଏ। ଫଳରେ ଗର୍ଭଧାରଣରେ ଅସୁବିଧା ହୋଇଥାଏ। ମହୁ ଏବଂ ମେପଲ ସିରପ୍ ପରି ବିକଳ୍ପ ଶର୍କରା ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ।
6. ଅଧିକ ଓମେଗା-3 ଫ୍ୟାଟି ଏସିଡ୍ ଖାଆନ୍ତୁ
ଓମେଗା-3 ଫ୍ୟାଟି ଏସିଡ୍ ପ୍ରଦାହକୁ ହ୍ରାସ କରିଥାଏ। ଓମେଗା-3 ଫ୍ୟାଟି ଏସିଡ୍ର କେତେକ ଉତ୍ସ ହେଉଛି ଅଖରୋଟ, ନାଣ୍ଡି ବଗୁଲୀ, ଅଳସୀ, ଅଲିଭ୍ ଅଏଲ୍ ଏବଂ ଟୁନା ଏବଂ ସାଲମନ୍ ଭଳି ମାଛ।
7. ଉଦ୍ଭିଦଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ଖାଆନ୍ତୁ
ଉଦ୍ଭିଦ ଭିତ୍ତିକ ଖାଦ୍ୟ PCOS ଥିବା ମହିଳାମାନଙ୍କର ଉତ୍ତମ ଇନସୁଲିନ୍ ସମ୍ବେଦନଶୀଳତା ଏବଂ ଋତୁସ୍ରାବ ଚକ୍ରକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ।
8. ଅଧିକ ପାଣି ପିଅନ୍ତୁ
ସାମଗ୍ରିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ଜଳ ବହୁତ ଜରୁରୀ ଅଟେ। ପ୍ରତିଦିନ 8-10 ଗ୍ଲାସ ପାଣି ପିଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ। ଶର୍କରାଯୁକ୍ତ ପାନୀୟଠାରୁ ଦୂରେଇ ରୁହନ୍ତୁ।
9. ସପ୍ଲିମେଣ୍ଟ ନିଅନ୍ତୁ
ସୁସ୍ଥ ସନ୍ତୁଳିତ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା ସତ୍ତ୍ୱେ ବେଳେବେଳେ ସପ୍ଲିମେଣ୍ଟ ନେବା ଅଧିକ ଲାଭଦାୟକ ହୋଇଥାଏ। କୌଣସି ସପ୍ଲିମେଣ୍ଟ ନେବା ପୂର୍ବରୁ, ଔଷଧର ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରୁ ଦୂରେଇ ରହିବା ପାଇଁ ଆପଣଙ୍କ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ସହ କଥା ହୁଅନ୍ତୁ।
10. କାଫେନ୍ ଏବଂ ଆଲକୋହଲଠାରୁ ଦୂରେଇ ରୁହନ୍ତୁ
ଯଦି ଆପଣଙ୍କ ଦିନ ଆରମ୍ଭ କରିବା ପାଇଁ କଫି ପିଇବା ଜରୁରୀ ତେବେ ମଧ୍ୟମ ପରିମାଣର କଫି ପିଅନ୍ତୁ। ପ୍ରତିଦିନ 1-2 କପ୍ କଫି ପିଅନ୍ତୁ। କାଫେନ୍ ନଥିବା ପାନୀୟ ପିଅନ୍ତୁ। ଶୋଇବା ପୂର୍ବରୁ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ କଫି ପିଅନ୍ତୁ ନାହିଁ।
ଯଦି ଆପଣ ଗର୍ଭଧାରଣ କରିବାକୁ ଯୋଜନା କରୁଛନ୍ତି ତେବେ ମଦ୍ୟପାନଠାରୁ ଦୂରେଇ ରୁହନ୍ତୁ, କାରଣ ଏହା ହରମୋନ ଅସନ୍ତୁଳନ ସୃଷ୍ଟି କରେ ଏବଂ ପ୍ରଜନନ କ୍ଷମତାକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରେ।
ଯଦିଓ PCOSର କୌଣସି ଉପଚାର ନାହିଁ, ଏକ ସୁସ୍ଥ ସନ୍ତୁଳିତ ଖାଦ୍ୟ ଯୋଜନା PCOS ପରିଚାଳନାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିପାରେ ଏବଂ ଆପଣଙ୍କ ପ୍ରଜନନ ଲକ୍ଷ୍ୟକୁ ସହଯୋଗ କରିପାରେ। ଆମେ କ’ଣ ଖାଇବା ତାହା ଅମ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ। ସୁସ୍ଥ ଖାଦ୍ୟ ଚୟନ କରନ୍ତୁ, ପ୍ରତିବନ୍ଧିତ ଖାଦ୍ୟ ନୁହେଁ। ତେବେ ଆପଣ ବେଳେବେଳେ ନିଜ ପସନ୍ଦର ଖାଦ୍ୟ ଖାଇପାରନ୍ତି।