અંતઃસ્ત્રાવી વિક્ષેપિત રસાયણો (એન્ડોક્રાઇન ડિસરપટીંગ કેમિકલ્સ) અને પ્રજનનક્ષમતા :
પિતૃત્વ એ એક અદ્ભૂત યાત્રા છે, પરંતુ તે ઘણા પ્રજનન-પડકારવાળા યુગલો માટે ઉબળખાબળ ભરેલી સવારી હોઈ શકે છે. ઘણા લોકો સ્થૂળતા, માતાની વધુ ઉંમર, જીવનશૈલી, ધૂમ્રપાન અને અન્ય તબીબી કારણો જેવા પરિબળોથી વાકેફ છે જે વ્યક્તિની પ્રજનન ક્ષમતા પર નકારાત્મક અસર કરી શકે છે. પરંતુ તમારામાંથી ઘણા જાણતા નથી કે ઈડીસીએસ (અંતઃસ્ત્રાવી વિક્ષેપિત રસાયણો) પ્રજનનક્ષમતાને અવરોધે છે અને તે વસ્તુઓમાં હાજર છે જેનો તમે તમારા રોજિંદા જીવનમાં ઉપયોગ કરો છો.
ઈડીસીએસ શું છે?
રસાયણો/કુદરતી પદાર્થો કે જે હોર્મોન્સની નકલ કરે છે અને કુદરતી હોર્મોન્સને કાર્ય કરતા અટકાવે છે તેને એન્ડોક્રાઇન ડિસરપટીંગ કેમિકલ્સ કહેવામાં આવે છે. તેઓ ઘરની વસ્તુઓ, બાળકોના રમકડાં, મેકઅપની વસ્તુઓ વગેરેમાં હાજર હોય છે.
તે ભારે ધાતુઓ, વ્યવસાયિક રસાયણો, ઔદ્યોગિક દૂષણો, કૃષિ રસાયણો અને ઔદ્યોગિક દ્રાવકોમાં પણ હાજર છે. ઈડીસીએસ ગર્ભધારણને અસર કરે છે અને અન્ય ઘણી ગૂંચવણોમાં પણ પરિણમે છે.
કેટલાક અભ્યાસોએ સૂચવ્યું છે કે ટેલ્કનો જનનેન્દ્રિય ઉપયોગ સ્ત્રીઓમાં એપીથીલિયલ કેન્સરનું જોખમ વધારે છે.
સામાન્ય ઈડીસીની સૂચિ:
- બિસ્ફેનોલ એ (બીપીએ)
- ડીડીટી
- થૈલેટ
- ટ્રાઇક્લોસન
સોફ્ટ ડ્રિંક પીતા પહેલા બે વાર વિચારો કારણ કે તેમાં જંતુનાશકો હોય છે
સીએસસી રિપોર્ટ: સોફ્ટ ડ્રિંક્સમાં જંતુનાશક અવશેષોનું વિશ્લેષણ, 2006
સામાન્ય ઘરગથ્થુ વસ્તુઓ અને ઈડીસી:
| ઘરગથ્થુ આઇટમ | ઉપસ્થિત ઈડીસી |
| બાળકોના રમકડાં | લીડ |
| પ્લાસ્ટિક ફૂડ સ્ટોરેજ સામગ્રી, શાહી, એડહેસિવ્સ, નેઇલ પોલીશ, શેમ્પૂ, હેર સ્પ્રે, ડીઓડરન્ટ, બોડી વોશ, બાળકોનો મેકઅપ – આઇ શેડો, આઇ ગ્લિટર, ડાયપર ક્રીમ, મોઇસ્ટ વાઇપ્સ, બેબી ઓઇલ, ગ્લોવ્સ, રેઇનકોટ, | થૈલેટ |
| પાવડર, પેઇન્ટ, લેન્સ, બેબી ફીડિંગ બોટલ, ડેન્ટલ સીલંટ, પાણીની બોટલ, ઇપોક્સી રેઝિન જે મેટલ ફૂડ કેનને કોટ કરે છે, સાયકલ હેલ્મેટ, સ્ટોર સેલ્સ રસીદો | બીપીએ |
| મોઇશ્ચરાઇઝર્સ, શેવિંગ ક્રીમ, શેમ્પૂ, ડિઓડરન્ટ, અમુક ખાદ્ય ચીજો | પેરાબેન્સ |
| ટૂથપેસ્ટ, માઉથવોશ, ડિટર્જન્ટ, ટુવાલ, શૂઝ, ફોન, કટિંગ બોર્ડ, ડીશ વોશિંગ લિક્વિડ, કિચનવેર, ટૂથબ્રશ, હેર કેર પ્રોડક્ટ્સ | ટ્રાઇક્લોસન |
| ઈલેક્ટ્રોનિક્સ, સોફા, ગાદલા | બ્રોમિનેટેડ ફ્લેમ રિટાડન્ટ્સ (બીએફઆર) |
| ઇલેક્ટ્રિકલ સાધનો, ઓઈલ બેઝડ પેઇન્ટ | પોલીક્લોરીનેટેડ બાયફેનીલ્સ (પીસીબી) |
| બેટરી, રંગદ્રવ્ય, પ્લાસ્ટિક સ્ટેબિલાઇઝર્સ | કેડમિયમ |
| બટેટા, દૂધ, બ્રેડ, ફળો, પીવાનું પાણી | જંતુનાશક |
મહિલાના પ્રજનન સ્વાસ્થ્ય અને ન જન્મેલ બાળક પર ઈડીસીની અસર:
- ગર્ભધારણને અસર કરી શકે છે
- નવજાત શિશુના સ્વાસ્થ્ય પર નકારાત્મક અસર પડી શકે છે
- તરુણાવસ્થાની શરૂઆતને બદલી શકે છે
- જ્ઞાનાત્મક અને વર્તણૂકીય ક્ષતિ તરફ દોરી શકે છે
- બાળકમાં ઓટીસ્ટીક સ્પેક્ટ્રમ વિકૃતિઓ થઈ શકે છે
પુરુષોના પ્રજનન સ્વાસ્થ્ય પર ઈડીસીની અસર
- શુક્રાણુની ગુણવત્તાને અસર થઈ શકે છે
- શુક્રાણુના ઉત્પાદનને અસર કરી શકે છે
સગર્ભાવસ્થા દરમિયાન ઈડીસીના સંપર્કમાં આવવાથી જનન ખોડખાંપણ જેવા કે મૂળ જગ્યાથી નીચે સ્થિત વૃષણ, લિંગની ખોડખાંપણ અને સમય-પૂર્વ જન્મની ઘટનાઓ પણ થઈ શકે છે.
ઈડીસીએસ ના સંપર્કમાં ઘટાડો કેવી રીતે કરવો?
- બીપીએ મુક્ત ઉત્પાદનોનો ઉપયોગ કરો
- પ્લાસ્ટિકના કન્ટેનરમાં ખોરાક ગરમ કરવાનું ટાળો
- સુગંધિત સાબુ ટાળો
- ધૂળ ઝટકવી અને વેક્યુમ કરો (ઘરગથ્થુ વસ્તુઓમાંથી ફ્લેમ-રિટાડન્ટ રસાયણો દૂર કરવા)
- સુગંધ-મુક્ત ક્રીમ, સફાઈ ઉત્પાદનો અને લોન્ડ્રી ડિટર્જન્ટ પસંદ કરો
- ડબ્બાબંધ ખોરાક ટાળો
- તમે કોઈપણ ઉત્પાદન ખરીદો તે પહેલાં લેબલ જુઓ
- જંતુનાશકોના ઉપયોગ વિના ઉત્પાદિત ખોરાક ખાવાનો પ્રયાસ કરો