સ્ત્રીઓમાં પ્રજનનક્ષમતા સુધારવા માટે પ્રજનનક્ષમ આહાર

Author: S. Flora Amritha, Dietician

સ્ત્રીઓમાં વંધ્યત્વ એક પડકારજનક અનુભવ હોઈ શકે છે. જો કે પ્રજનનક્ષમતાની સારવારમાં ઘણી બધી પ્રગતિ થઈ છે, તેમ છતાં સર્વગ્રાહી રીતોમાંથી થોડી મદદ સહાયિત પ્રજનન તકનીકી સારવારની વ્યસ્ત પ્રક્રિયાને સરળ બનાવવામાં મદદ કરી શકે છે. આવો જ એક અભિગમ સ્ત્રીઓમાં પ્રજનનક્ષમતા સુધારવા માટે આહારનો ઉપયોગ કરવાનો છે. એક નવો વલણ જે તાજેતરમાં ફેલાઈ રહ્યો છે તે છે ” પ્રજનન આહાર” નો ખ્યાલ. તે અન્વેષણ કરતા પહેલા, ચાલો જોઈએ કે આહાર અને પ્રજનનક્ષમતા વચ્ચેનો સંબંધ અને પ્રજનનક્ષમતા સુધારવામાં આહાર શું ભૂમિકા ભજવે છે તેની તપાસ કરીએ.

આહાર અને પ્રજનનક્ષમતા વચ્ચેનો સંબંધ:

બહુવિધ અભ્યાસોએ આહાર અને પ્રજનનક્ષમતા વચ્ચેના સંબંધનું મૂલ્યાંકન કર્યું છે.

સ્ત્રીઓમાં પ્રજનનક્ષમતા સુધારવા માટે આહારમાં ફેરફારનો સમાવેશ ઘણા વર્ષોથી કરવામાં આવે છે. જોકે આહાર અને પ્રજનનક્ષમતા એકસાથે ચાલતી હોવા છતાં, તેની સકારાત્મક અસરો તરત જ વંધ્યત્વની “સારવાર” કરશે નહીં અને રાતોરાત પરિણામ આપશે નહીં.

નીચેના વિટામિન્સ અને પોષક તત્વોથી ભરપૂર સંતુલિત ભોજન યોજના ગર્ભવતી થવાનો પ્રયાસ કરતી સ્ત્રીઓની પ્રજનન ક્ષમતા પર હકારાત્મક અસર કરે છે.

– ફોલિક એસિડ

– વિટામિન B12

– ઓમેગા -3 ફેટી એસિડ્સ

શ્રેષ્ઠ પરિણામો માટે, તમારા જીવનસાથીને આ યોજનામાં સામેલ કરો અને સ્વસ્થ જીવનશૈલીની જાતે સાક્ષી આપો.

પ્રજનનક્ષમ આહાર શું છે?

પ્રજનનક્ષમ આહાર એ વ્યવહારદક્ષ આહાર યોજના નથી. તે સ્ત્રીઓમાં પ્રજનનક્ષમતા સુધારવા માટેનો આહાર છે જે આવશ્યક વિટામિન્સ, ખનિજો, કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ અને તંદુરસ્ત ચરબીથી ભરપૂર અને સંતુલિત છે. આ વિભાવના અને તંદુરસ્ત ગર્ભાવસ્થાની તકોને સુધારે છે.

તમે તમારા પ્રજનનક્ષમ આહાર યોજનાને કેવી રીતે સુધારી શકો છો તે અહીં છે.

– વધુ તંદુરસ્ત ચરબી (જેમ કે ઘી, એવોકાડો વગેરે), પ્રોસેસ્ડ ચરબી (દા.ત. ચીઝ) ને ટાળો.

– તમારી પ્લેટનો મોટો ભાગ શાકભાજી, ફળો અને છોડ આધારિત પ્રોટીન (ચણા, મગફળી વગેરે) થી ભરો. લાલ માંસનું સેવન મર્યાદિત કરો.

– કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ એટલા ખરાબ નથી. ઉચ્ચ ફાઇબર અને ઓછા ગ્લાયકેમિક ઇન્ડેક્સ (આખા અનાજ) થી સમૃદ્ધ ખોરાક ખાઓ. પ્રોસેસ્ડ અથવા સાદી કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ એવી વસ્તુઓ છે જેનાથી તમારે દૂર રહેવું જોઈએ.

– આયર્નના શાકાહારી સ્ત્રોતો જેમ કે કઠોળ, દાળ, ટોફુ, લીલા પાંદડાવાળા શાકભાજી, આખા અનાજ, બીજ, બદામ અને ઓછી ચરબીવાળી ડેરી (સ્કિમ્ડ અથવા ટોન્ડ મિલ્ક અને દહીં) નો સમાવેશ કરો.

– તમારી દિનચર્યામાં ફોલિક એસિડ સપ્લિમેન્ટ્સનો સમાવેશ કરવાની ખાતરી કરો.

શું “પ્રજનન આહાર” કામ કરે છે?

પ્રજનન પ્રણાલીના સ્વસ્થ કાર્ય માટે, વજન સંબંધિત સમસ્યાઓ અને કોઈપણ પોષક તત્ત્વોની ઉણપ કે જે પ્રજનનક્ષમતા અને સગર્ભાવસ્થા પર નકારાત્મક અસર કરી શકે છે તેને નિયંત્રિત કરવા માટે પ્રજનનક્ષમતા વધારતા ખોરાક જરૂરી છે.

પ્રજનનક્ષમ આહાર પ્રસૂતિ પહેલાના પોષણ માટે જરૂરી શ્રેષ્ઠ પોષણ સ્તર જાળવવામાં પણ મદદ કરે છે.

કયા ખોરાકથી સ્ત્રીની પ્રજનન ક્ષમતા વધે છે?

વિવિધ ફળો અને શાકભાજીથી લઈને આખા અનાજ સુધીના પ્રજનનક્ષમતા વધારતા ખોરાક નીચે સૂચિબદ્ધ છે.

ઈંડા

ઇંડા પ્રજનનક્ષમતા વધારનાર ખોરાક છે. તેઓ પ્રોટીન, વિટામીન B12 (ફોલિક એસિડ), વિટામીન E, ઝીંક અને કોલીનથી ભરપૂર હોય છે. કોલીન જન્મજાત ખામીઓનું જોખમ ઘટાડે છે અને ગર્ભના યોગ્ય વિકાસની ખાતરી કરે છે.

અખરોટ

અખરોટમાં ભરપૂર માત્રામાં ઓમેગા-3 ફેટી એસિડ હોય છે જે ઓવ્યુલેશનને સુધારવામાં મદદ કરે છે.

બેરી

બેરી એન્ટીઑકિસડન્ટો અને બળતરા વિરોધી ગુણધર્મોથી ભરપૂર છે જે બળતરા ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. તેમાં ફોલેટ અને વિટામિન સી પણ ભરપૂર માત્રામાં હોય છે.

એવોકાડો

એવોકાડો એ વિટામિન K, આહાર ફાઇબર, ફોલિક એસિડ અને મોનોઅનસેચ્યુરેટેડ ચરબી તરીકે ઓળખાતી તંદુરસ્ત ચરબીથી સમૃદ્ધ સુપરફૂડ છે, જે ગર્ભાવસ્થાના પ્રારંભિક તબક્કામાં જરૂરી છેતેઓ પોટેશિયમમાં પણ સમૃદ્ધ છે, જે વિટામિન્સના વધુ સારી રીતે શોષણ અને બ્લડ પ્રેશર જાળવવામાં મદદ કરે છે.

ડેરી ઉત્પાદનો

ડેરી ઉત્પાદનો પ્રોટીન, કેલ્શિયમ અને વિટામીન A, E, અને D સાથે વિપુલ પ્રમાણમાં હોય છે અને અંડાશયની વંધ્યત્વના ઓછા જોખમ સાથે સંકળાયેલા છે.

કઠોળ અને દાળ

કઠોળ અને દાળ ફોલેટ અને સ્પર્મિડિન નામના પોષક તત્વોથી ભરપૂર હોય છે. સ્પર્મિડિન ફોલિકલ વિકાસ અને ઇંડા પરિપક્વતામાં સુધારો કરવા સાથે સંકળાયેલ છે. ફોલેટ આરોપણ અને સકારાત્મક પ્રજનન સાથે સહાયિત પ્રજનનની શક્યતાઓને વધારે છે.

દૂર રહેવું :

“પ્રજનન આહાર” નો ખ્યાલ શરૂઆતમાં નવલકથા આહાર અભિગમ જેવો લાગે છે, પરંતુ જ્યારે પોષણશાસ્ત્રી સાથે આયોજન કરવામાં આવે ત્યારે તે ખૂબ જ મૂળભૂત ભોજન યોજના છે. પ્રજનનક્ષમ આહાર એ તંદુરસ્ત ખોરાકની પસંદગી કરવા અને તમારી પ્રજનન યાત્રામાં ફરક લાવવા માટેનું માર્ગદર્શિકા છે.પ્રજનનક્ષમતા ને વેગ આપતા ખોરાકની સાથે, એવા ખોરાક પણ છે જેનાથી તમારે દૂર રહેવાની જરૂર પડી શકે છે. જો તમને તમારી પ્રજનન યાત્રા વિશે કોઈ પ્રશ્નો હોય, તો આજે જ અમારા નિષ્ણાત પ્રજનનક્ષમતા નિષ્ણાત/આહાર નિષ્ણાત સાથે સંપર્ક કરો.